ESG – co to jest? Strategia, działania i polityka prowadzona w Polsce i UE

ESG to trzy litery, które coraz częściej pojawiają się w kontekście strategii biznesowych firm na całym świecie. Aspekty, które się za nimi kryją, nie są już jedynie dobrowolnym wyborem, lecz obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa. W tym artykule przyjrzymy się, co oznacza skrót ESG, jak wygląda wdrażanie tej polityki w Polsce i UE oraz jakie działania podejmują firmy, by sprostać współczesnym wymaganiom.

ESG – co to znaczy? Wyjaśniamy

Co oznacza ESG? To skrót od angielskich słów Environmental, Social i Governance, oznaczających odpowiednio: środowisko, odpowiedzialność społeczną i ład korporacyjny. To trzy kluczowe obszary, w ramach których ocenia się działalność przedsiębiorstw pod kątem ich wpływu na otoczenie oraz praktyk zarządczych. Czynniki te zyskały na znaczeniu w kontekście zrównoważonego rozwoju – coraz więcej firm, inwestorów i konsumentów zdaje sobie sprawę, że aspekty pozafinansowe mają równie istotny wpływ na długoterminową stabilność i sukces biznesowy, co wyniki finansowe.

• W obszarze środowiskowym (Environmental) firmy analizują swój wpływ na zmiany klimatyczne, emisję gazów cieplarnianych, gospodarowanie zasobami naturalnymi, strategię ochrony środowiska czy stosowanie przyjaznych mu rozwiązań (począwszy od pojazdów z elektrycznym napędem po ekologiczne etykiety samoprzylepne na rolkach do znakowania towarów).
• W zakresie społecznym (Social) ocenie podlegają m.in. warunki pracy, przestrzeganie praw człowieka, relacje z lokalnymi społecznościami czy polityka różnorodności.
• Zarządzanie (Governance) obejmuje przejrzystość procesów decyzyjnych, przestrzeganie zasad etyki biznesowej, przeciwdziałanie korupcji oraz sposób zarządzania ryzykiem.

Praktyczne znaczenie standardów ESG wykracza poza spełnianie wymogów prawnych. Firmy, które uwzględniają te kryteria w swoich strategiach, budują zaufanie wśród inwestorów, klientów i pracowników, jednocześnie minimalizując ryzyko związane z nieprzewidzianymi skutkami środowiskowymi, społecznymi czy zarządczymi.

ESG stało się również kluczowym elementem w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych. Inwestorzy coraz częściej zwracają uwagę na to, czy przedsiębiorstwa, w które lokują kapitał, działają w sposób odpowiedzialny i zrównoważony. Raportowanie ESG, czyli przedstawianie szczegółowych informacji o działalności firmy w tych trzech obszarach, jest nie tylko wymogiem regulacyjnym, ale również szansą na wzmocnienie pozycji rynkowej. W globalnym kontekście ESG promuje zrównoważoną gospodarkę, przyczyniając się do budowy lepszej przyszłości dla środowiska, społeczeństw i przedsiębiorstw.

Czynniki ESG – co to jest?

Kryteria ESG stanowią składową oceny pozafinansowej przedsiębiorstw, umożliwiającą analizę ich wpływu na otoczenie naturalne, społeczne oraz sposób zarządzania.

• W obszarze środowiskowym (E) analizuje się m.in. emisję gazów cieplarnianych, zużycie zasobów naturalnych czy strategie zrównoważonego rozwoju.
• Aspekt społeczny (S) obejmuje relacje z pracownikami, przestrzeganie praw człowieka, zaangażowanie w społeczności lokalne czy politykę różnorodności.
• Natomiast ład korporacyjny (G) dotyczy struktury zarządzania, przejrzystości działań, etyki biznesowej oraz relacji z interesariuszami.

Integracja czynników ESG w strategii przedsiębiorstwa pozwala na kompleksową ocenę jego działalności, wykraczającą poza tradycyjne wskaźniki finansowe.

Unia Europejska a polityka ESG. Wszystko, co należy wiedzieć

Unia Europejska od lat promuje zrównoważony rozwój, wprowadzając regulacje mające na celu integrację czynników ESG w działalności przedsiębiorstw. Jednym z kluczowych aktów prawnych jest Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r., znana jako Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Rozszerza ona obowiązek raportowania kwestii zrównoważonego rozwoju na większą liczbę przedsiębiorstw, wprowadzając bardziej szczegółowe wymogi dotyczące ujawniania informacji ESG.

W ramach polityki ESG UE wprowadziła również taksonomię zrównoważonego finansowania, która klasyfikuje działalności gospodarcze pod kątem ich wpływu na środowisko. Celem jest skierowanie strumieni finansowych w kierunku projektów i działań sprzyjających zrównoważonemu rozwojowi. Działania te mają na celu nie tylko ochronę środowiska, ale także promowanie odpowiedzialności społecznej i dobrych praktyk zarządzania wśród przedsiębiorstw działających na terenie Unii Europejskiej.

ESG w Polsce a normy prawne – najważniejsze informacje

W Polsce implementacja unijnych regulacji dotyczących ESG wiąże się z dostosowaniem krajowego prawa do wymogów Dyrektywy CSRD. Oznacza to, że coraz więcej polskich przedsiębiorstw będzie zobowiązanych do raportowania kwestii zrównoważonego rozwoju zgodnie z europejskimi standardami. Wprowadzenie tych przepisów ma na celu zwiększenie transparentności działań firm w obszarach środowiskowych, społecznych i zarządczych, bez względu na to, czy przedsiębiorstwo zajmuje się produkcją etykiet samoprzylepnych, czy żywności.

Polskie firmy muszą również dostosować się do wymogów taksonomii unijnej, klasyfikującej działalność pod kątem tego, czy jest zrównoważona. Pojawia się konieczność oceny i raportowania, w jakim stopniu ich działalność jest zgodna z kryteriami zrównoważonego rozwoju określonymi przez UE. Niedopełnienie tych obowiązków może skutkować sankcjami oraz utratą zaufania inwestorów i klientów.

Strategia ESG – co to w praktyce oznacza dla przedsiębiorstw?

Strategia ESG to kompleksowy plan działania przedsiębiorstwa, który integruje aspekty środowiskowe, społeczne i zarządcze z jego codzienną działalnością i długoterminowymi celami. W praktyce oznacza to, że firma podejmuje konkretne kroki mające na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko, promowanie odpowiedzialności społecznej i wprowadzenie transparentnych zasad zarządzania.

• W obszarze środowiskowym strategia może obejmować inwestycje w odnawialne źródła energii, redukcję emisji CO₂, efektywne gospodarowanie odpadami, wdrażanie technologii przyjaznych dla środowiska czy nawet takie aspekty, jak ekologiczne metody znakowania towarów.
• W wymiarze społecznym przedsiębiorstwa mogą skupić się na poprawie warunków pracy, promowaniu różnorodności i inkluzji czy angażowaniu się w działania na rzecz lokalnych społeczności.
• W aspekcie zarządczym istotne jest wprowadzenie procedur przeciwdziałających korupcji, przestrzeganie zasad etyki biznesowej oraz budowanie przejrzystych relacji z interesariuszami.

Strategia ESG w praktyce to także wyznaczanie mierzalnych celów i regularne raportowanie postępów. Dzięki temu firma spełnia wymogi regulacyjne, ale jednocześnie buduje też zaufanie wśród inwestorów, klientów i partnerów biznesowych. Strategia ESG pozwala przedsiębiorstwom lepiej zarządzać ryzykiem, np. związanym z negatywnymi skutkami zmian klimatycznych, konfliktami społecznymi czy utratą reputacji.

Coraz częściej strategie ESG są postrzegane jako źródło przewagi konkurencyjnej – konsumenci i inwestorzy wybierają firmy, które działają w sposób zrównoważony i odpowiedzialny. Wdrożenie strategii ESG wymaga zaangażowania wszystkich poziomów organizacji, a także efektywnej współpracy z zewnętrznymi interesariuszami.

Kto zobowiązany jest tworzyć strategię ESG?

Obowiązek tworzenia strategii ESG dotyczy głównie dużych przedsiębiorstw działających na terenie Unii Europejskiej, które zostały objęte wymogami Dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive).

• Od 2024 roku obowiązek raportowania i wdrażania strategii ESG obejmuje jednostki zainteresowania publicznego zatrudniające powyżej 500 pracowników.
• Od 2025 roku przepisy te będą dotyczyć również wszystkich dużych przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 250 osób, osiągających roczne przychody przekraczające 40 mln euro lub posiadających sumę bilansową powyżej 20 mln euro.
• Od 2026 roku wymogi te obejmą także małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie, choć z pewnymi uproszczeniami w zakresie raportowania.

Polski firmy także muszą dostosować się do wymogów krajowych regulacji implementujących dyrektywy unijne. Choć mikroprzedsiębiorstwa oraz firmy spoza wyżej wymienionych grup formalnie nie są zobowiązane do tworzenia strategii ESG, w praktyce mogą być zmuszone do uwzględniania takich działań w ramach współpracy z większymi podmiotami, które oczekują od swoich partnerów zgodności z zasadami ESG.

Warto również zauważyć, że presja społeczna, zmieniające się oczekiwania konsumentów oraz rosnące zainteresowanie zrównoważonym rozwojem sprawiają, że coraz więcej firm, niezależnie od skali działalności, decyduje się na dobrowolne wprowadzenie działań ESG.

Warto pamiętać, że polityka ESG to nie tylko wymóg regulacyjny, ale przede wszystkim narzędzie transformacji biznesowej, które pozwala firmom stać się bardziej transparentnymi, odpowiedzialnymi i konkurencyjnymi. Zarówno w Polsce, jak i w Unii Europejskiej wdrażanie działań ESG przyczynia się do budowy gospodarki przyjaznej środowisku i społeczeństwu. Świadomość rosnących oczekiwań konsumentów czy inwestorów sprawia, że nowoczesne firmy, takie jak producent etykiet Orion, nie mogą sobie dziś pozwolić na ignorowanie tych aspektów. My już wdrażamy strategie zgodne z zasadami ESG, by sprostać wymogom i wykorzystać je jako szansę na długoterminowy rozwój. A Państwo?